بررسی تاثیر پلی‌مورفیسم‌ها و سایر عوامل خطر بر سطح کلسترول تام خون در طول زمان با استفاده از مدل اثرات تصادفی منطقی: مطالعه قند و لیپید تهران

  سابقه و هدف: تقابل‌‌های ژنتیکی از عوامل موثر بر سطح کلسترول هستند. این بر هم‌کنش‌ها می‌توانند وابسته به زمان بوده و لذا بررسی آن‌ها در طول زمان نیز حائز ‌اهمیت باشد. با توجه به این‌که تاکنون مطالعه‌ای به ارزیابی طولی این بر هم‌کنش‌ها نپرداخته است، در مطالعه حاضر، تقابل‌‌های ژنتیکی موثر بر کلسترول در طول زمان با استفاده از مدل پیشنهادی اثرات تصادفی منطقی بررسی شدند. مواد و روش‌ها: مدل اثرات تصادفی منطقی در قالب مدل‌های اثرات تصادفی و استفاده از مقدار منفی درست‌نمایی به عنوان تابع امتیاز، جهت تحلیل تقابل‌ها در داده‌های طولی با پاسخ کمی پیشنهاد شد و با استفاده از آن داده‌های طولی 329 نفر از شرکت‌کنندگان مطالعه طولی آینده‌نگر قند و لیپید تهران جهت شناسایی اثرات متقابل موثر بر کلسترول در طول زمان تحلیل گردید. اثرات متقابل با استفاده از الگوریتم Annealing شناسایی و شدت اثر آن‌ها و نیز مقدار جزء تصادفی مدل با روش ماکزیمم درست‌نمایی برآورد شد. یافته‌ها: ترکیب "مردان یا افرادی با دورکمر و فشارخون نرمال و ژنوتایپ GG برای ApoAIV" باعث کاهش معنی‌دار 8/19 واحدی ((69/25 و 90/13) 95% CI) کلسترول گردید. هم‌چنین تقابل "تری‌گلیسرید بالا یا الل e2 در ApoE" باعث افزایش معنی‌دار کلسترول به میزان 1/16 واحد ((55/20 و 64/11) 95% CI) شد. کلسترول در فاز 1 مطالعه نسبت به فازهای دیگر به‌طور معنی‌‌داری (4/21 واحد (44/24 و 35/18) 95% CI) بالاتر بود. مقدار میانگین عرض از مبدا تصادفی مدل برابر 82/165 و انحراف معیار جزء اثر تصادفی برابر 89/30 برآورد شد (001/0p<).  نتیجه‌گیری: برخی از پلی‌مورفیسم‌ها و عوامل خطر دارای تاثیرات تقابلی بر کلسترول در طول زمان بودند. استفاده از روش‌ آماری پیشنهادی توانست این بر هم‌کنش‌ها را شناسایی کند